Waarom YŪGEN Botswana on hold plaatst

vr, 06/07/2019 - 16:36 - 
Iris

Na 5 jaar lang een veilige haven te zijn geweest voor maar liefst een derde van de gehele olifantenpopulatie op het Afrikaanse continent, heeft de nieuwe regering van Botswana aangekondigd het verbod op het schieten van olifanten op te heffen. Dit verbod werd door ex-president Khama, ingevoerd in 2013. Huidig president Masisi organiseerde een top om het beleid van de vijf Zuid-Afrikaanse landen op elkaar af te stemmen. Namibië, Zuid-Afrika, Zambia en Zimbabwe hebben nooit trofeejacht verboden. Ruim 130 000 olifanten van de nog naar schatting 400 000 resterende olifanten op het hele continent, leven in Botswana (ter vergelijking: Kenia telt ongeveer 25 000 olifanten).  Nu komt er abrupt een einde aan de globale leidersrol van Botswana inzake natuurbehoud en bescherming van deze wilde dieren, hoewel hun aantal over het hele Afrikaanse continent sterk gedaald is in de laatste decennia en kwetsbaar blijft. In dit opiniestuk probeer ik de situatie en het standpunt van YŪGEN hierin te verduidelijken.

Waarom het verbod eerst werd ingevoerd

Ex -president Khama was een fervent natuurbeschermer en voorstander van puur fotografie toerisme. Door het invoeren van het verbod wilde hij de dieren beschermen tegen trofee jagers en stropers. Hij hanteerde zelfs een “shoot-to-kill” beleid tegenover stropers, wat betekende dat anti-stroper teams bewapend werden en op stropers mochten schieten. Deze tactiek was veel besproken maar bleek wel effect te hebben. Huidig president Masisi zou ook deze teams ontwapenen waardoor de stropers minder te vrezen hebben.

Waarom het verbod werd opgeheven

Zeer snel nadat president Masisi aan de macht kwam, stelde hij een team samen om te onderzoeken of het verbod zou moeten worden opgeheven. Hij deed ook afgehakte olifantenpoten als krukjes cadeau aan collega’s uit de buurlanden. In februari dit jaar gaf de commissie haar aanbeveling om het gereguleerd afslachten van olifanten toe te laten. Zij stelde zelfs voor om een fabriek op te richten om het olifantenvlees te verwerken in eten voor huisdieren maar daar werd intussen van af gestapt. President Masisi liet op 22 mei 2019 weten dat gereguleerde jacht “op een ethische wijze” weer zou worden toegestaan. Hierbij gaf hij geen verdere uitleg.

De meeste olifanten wonen in het noordelijk deel van Botswana maar door de toenemende droogte bewegen ze zich ook steeds meer zuidwaarts waardoor ze dichter bij bewoond gebied komen. Botswana heeft met slechts 2 miljoen inwoners nochtans veel meer plaats voor wilde dieren dan veel andere landen (ter vergelijking: Kenia heeft bijna 50 miljoen inwoners). Wel is Botswana veel droger waardoor er minder water voorhanden is, wat het moeilijker maakt samen te leven met dit grote aantal olifanten.

De beslissing wordt toegejuicht door lokale boeren wiens jaarinkomen vernietigd wordt door de doortocht van olifanten doorheen hun gewassen. Ook kennen ontmoetingen tussen mens en olifant soms een dodelijke afloop. Sommigen, waaronder ex-president Khama, insinueren echter dat de beslissing, die net enkele maanden voor de nieuwe verkiezingen in oktober 2019 valt, een politieke gok is die beoogt de stemmen van de boeren voor zich te winnen ten koste van natuurbescherming en van de mooie leidersrol inzake wildlife bescherming die Botswana over de jaren had opgebouwd. Het verbod werd internationaal geprezen en bejubeld, Botswana meermaals als voorbeeld gesteld en met prijzen beloond.

YŪGEN’s standpunt

YŪGEN heeft begrip voor de problemen die de lokale bevolking ondervindt door het samenleven met een groot aantal olifanten en deze problemen mogen zeker niet licht opgevat worden maar we zijn er van overtuigd dat er andere oplossingen zijn dan het afschieten van deze kwetsbare dieren in wat voor hen een veilig toevluchtsoord is geworden, het enige in de gehele regio, gezien de omringende landen nooit een verbod hebben ingevoerd. Indien we hen willen beschermen, zullen we manieren moeten vinden om samen te leven met wilde dieren, niet alleen in Afrika.

Onderzoek naar de hersenen en de gedragingen van olifanten toont aan dat gelijkenissen groot zijn met de mens, mensapen, dolfijnen en walvissen, dat olifanten kunnen voelen, rouwen, spelen, medeleven en empathie vertonen, zelfbewustzijn hebben, angstig en verdrietig kunnen zijn, zelfs kunnen lijden aan psychologische flashbacks en posttraumatische stress. Net als de mens zijn ze voor hun overleving minder afhankelijk van hun instinct maar wel van een leerproces van circa 10 jaar tijdens het opgroeien, wanneer hun hersenen zich ontwikkelen. Ze zijn erg slim en kunnen zelfs werktuigen gebruiken die ze in de natuur vinden. Ze zijn enorm belangrijk voor de verspreiding van zaden en dus ook voor het behoud van de biodiversiteit.

De oudste, vrouwelijke olifant, de matriarch genaamd, leidt een hele groep olifanten veilig doorheen verschillende gebieden. Ze doet dit op basis van wat de ouderen uit haar familie haar geleerd hebben. Olifanten hebben werkelijk een olifantengeheugen en een manier van communiceren met elkaar. Vaak wordt een grens tussen twee landen gevormd door een rivier of een ander natuurlijk element. Een olifant vergeet de slachtpartij niet die plaatsvond toen ze die rivier overgingen. Zodoende zijn meer en meer olifanten in hun laatste veilige toevluchtsoord gebleven, nl. Botswana. De politiek van de omringende landen heeft bijgedragen aan het feit dat meer olifanten veilig in Botswana verkozen te blijven.

Nu plots ook de jacht openen in Botswana ontneemt de olifanten alle veiligheid, ze kunnen nergens anders heen. Vaak worden de oudere dieren net geëlimineerd omdat ze de grootste hoeveelheid ivoor bij zich dragen of omdat men dit meer verantwoord acht. Daarmee gaat echter ook heel wat kennis verloren. Bovendien staan de oudere stieren in voor het aanleren van gepast sociaal gedrag aan jongere mannetjes. Ze spelen een vitale rol in de sociologische gedragingen van de kudde.

Het is duidelijk dat een jacht op deze intelligente, gevoelige wezens met menselijke eigenschappen niet hetzelfde is als de jacht op pakweg konijnen. Vanuit deze wetenschap is YŪGEN voorstander van allerlei andere manieren om conflicten tussen mens en olifanten te benaderen. Het is begrijpelijk moeilijk en zelfs onredelijk dat één land moet instaan voor het behoud van de grootste olifantenpopulatie ter wereld. Daarom zijn we van mening dat iedereen zou kunnen bijdragen aan het vinden van en zoeken naar alternatieve oplossingen.  Zo bijvoorbeeld zou het kunnen helpen als:

  • De omringende landen eveneens een verbod zouden invoeren en men de middelen had om natuurlijke corridors te behouden en beschermen waarlangs de dieren kunnen migreren van het ene NP of reservaat naar het andere zonder langs de bewoonde zones te moeten komen. Behoud van de habitat van de olifant. Dit zou over de landsgrenzen heen dienen plaats te vinden en vraagt een samenwerking en overeenstemming met de buurlanden.
  • We verder blijven zoeken naar alternatieve middelen. Raar maar waar zijn olifanten ontzettend bang van de kleine Afrikaanse honingbij waardoor deze beestjes kunnen helpen om de olifanten op afstand te houden terwijl inkomen uit honing wordt vergaard door de boeren. Honing kan ook verkocht worden aan de lodges waar fotografietoeristen verblijven. Meer info op http://elephantsandbees.com/. Ook chili zou kunnen helpen.
  • Lokale inwoners meer betrokken zouden worden bij toerisme zodat de inkomsten uit fotografie toerisme meer naar hen en niet naar rijke westerlingen of grootgrondbezitters gaat. Reisbureaus zouden meer rechtstreeks met lokale ondernemers en gemeenschappen kunnen werken. Op die manier worden de olifanten voor hen een bron van inkomsten eerder dan een bedreiging.
  • Echte ecolodges zouden kunnen zorg dragen voor watervoorraden in uitgestrekte, droge gebieden.
  • Reisbureaus, touroperators en reizigers zouden een meer verantwoorde keuze kunnen maken van wat ze al dan niet willen ondersteunen in plaats van de grootste winst of laagste prijs te laten primeren in de keuze van bestemming.

Dit zijn slechts enkele ideeën vanuit ons perspectief als reisagent, louter ter illustratie van onze bedenking dat er nog verschillende alternatieve mogelijkheden kunnen zijn, op verschillende vlakken en in verschillende sectoren. Bovendien zijn we van mening dat jacht de dieren angstig en getraumatiseerd zal maken met eventueel meer agressieve aanvallen tot gevolg. 

YŪGEN zet Botswana “on hold”

YŪGEN neemt de beslissing alle afreizen naar Botswana voorlopig “on hold” te plaatsen. Er is nog erg veel onduidelijkheid over hoe de gereguleerde jacht zal plaatsvinden en hoeveel permits exact zullen afgeleverd worden. Wel zijn we ervan overtuigd dat het afschieten van olifanten gezien de complexiteit van deze grote herbivoren niet op een ethisch verantwoorde wijze kan. Die uitspraak van president Masisi lijkt ons een paradox te zijn. Er rijst ook de vraag of trofeeën zullen mogen uitgevoerd worden naar het land van de trofee jager? Als niet, zullen er weinigen komen. Zal ivoor mogen uitgevoerd worden? In welke mate zal het geld dat de jacht oplevert naar de lokale bevolking en de strijd tegen stropers vloeien? Naar het behoud van habitat, watervoorraden? Wat zal er gebeuren met de slagtanden van gedode dieren? En wat na de verkiezingen van oktober 2019? Zou er een nieuw verbod kunnen komen?

Zodra meer zicht verkregen wordt op wat precies de concrete gevolgen zullen zijn en wat de nieuwe verkiezingen in oktober zullen brengen, zullen wij een nieuwe afweging maken. Uiteraard is YŪGEN, bij het invoeren van een nieuw verbod op olifantenjacht, vragende partij om weer te kunnen samenwerken met onze lokale partner, die heel wat lokale mensen tewerkstelt, gemeenschappen en constructieve projecten ondersteunt. Het is dan ook geen evidente beslissing om de promotie van Botswana stop te zetten, gezien toerisme een belangrijke bron van inkomsten is voor dit land en het leven van velen. Helaas brengt puur fotografie toerisme waarbij mensen tot enkele honderden euro’s per nacht betalen minder op dan een trofee jager die vlotjes 40 000 euro neertelt om snel een dier te mogen schieten. Ook ivoor is een lucratieve business en dus willen we graag weten welk standpunt Botswana hierin zal nemen nu het verbod is opgeheven. Niet alleen de politieke koers die Botswana beslist te voeren, speelt hierin een rol maar zeker ook die van de buurlanden, de vragende partijen naar ivoor, Aziatische landen die geloven dat bepaalde onderdelen van dieren hen miraculeuze voordelen kunnen bieden, de aanbieders van trofeejachten, de jagers, de reisbureaus en de reizigers die al dan niet verantwoorde bestemmingen en regimes wensen te sponseren.

YŪGEN koos voor Botswana omwille van de pioniersrol die dit land in conservatie had opgenomen, door de invoering van het verbod op trofeejacht en zijn politiek tegenover stropers. YŪGEN wilde het enige land in de regio dat uitsluitend puur fotografie toerisme aanbood, steunen. Het ziet er momenteel naar uit dat Botswana zijn baanbrekende rol en zoektocht naar alternatieve oplossingen heeft opgegeven. Bijgevolg heeft YŪGEN geen andere keuze dan de nieuwe politiek te accepteren en de hoop op te geven dat we een win-win situatie kunnen helpen ondersteunen in een land dat tot voor kort zo een vooruitstrevende blik had op natuurbehoud en bescherming van wildleven. Vanaf heden zal Botswana een gelijkaardige koers varen als zijn buurlanden, die we niet wensen te ondersteunen.

YŪGEN is geen doorsnee reisbureau maar heeft de intentie om reizigers de weg te wijzen naar die bestemmingen die werkelijk uitzonderlijke pioniers zijn in de bescherming van fauna en flora. Omwille van het feit dat we onze waarden voor onze winst stellen en alle onduidelijkheden over de huidige en toekomstige koers van Botswana, zetten we de promotie van de safari tours voorlopig ‘on hold’.

Bij vragen over deze beslissing kan je steeds contact opnemen met hello@yugentours.com.

Iris

 

Reacties

Heeft u vragen of suggesties? Laat hieronder een boodschap achter.